سرويس هاي شبکه
- مديريت کاربران شبکه Active Directory
هر يک از دانشجويان، اساتيد و کارکنان دانشگاه جهت استفاده از دستگاه هاي رايانه موجود در دانشگاه و اتصال به سرويس هاي شبکه دانشگاه بايستي داراي نام کاربر و کلمه عبور اختصاصي باشند. مديريت کاربران شبکه توسط Active Directory تحت يک Local Domain انجام مي شود. براي دانشجويان در ابتداي هر سال بر اساس ليست اعلام شده توسط سيستم آموزش دانشگاه به صورت گروهي نام کاربري و کلمه عبور صادر مي شود، براي اساتيد و کارکنان براساس اعلام و درخواست کتبي نام کاربري صادر مي شود. تمامي سيستمهاي موجود در دانشگاه عضو Domain بوده و فقط توسط کاربران شبکه قابل استفاده مي باشد.
يکي از خدماتي که در کارگاه هاي رايانه دانشجويي به دانشجويان ارائه مي شود استفاده از چاپگر تحت شبکه براي چاپ است. باتوجه به بالا بودن تعداد سيستم ها و مراجعين و دريافت هزينه در قبال هر برگ چاپ و نيز ارسال چاپ روي بستر شبکه براي يک چاپگر مرکزي يکي از مشکلات مجموعه کارگاه هاي رايانه مديريت و کنترل پرينت هاي ارسال شده از طرف کلاينت هاي تحت شبکه مي باشد تا هم از چاپ هاي غير ضروري جلو گيري شود و هم هزينه هر چاپ محاسبه و از ارسال کننده آن دريافت گردد.
باتوجه به اينکه تمامي سيستم هاي کارگاه هاي رايانه تحت Domain بوده و هر دانشجو براي استفاده از سيستم ها بايد با نام کاربري شخصي خود در شبکه به سيستم Login کند، لذا از ابتداي سال 90 تحقيق و بررسي درباره نرم افزارهاي مديريت پرينت تحت شبکه توسط کارشناسان و مسئولين کارگاه هاي رايانه شروع شده و پس از انجام بررسي و تست هاي لازم نرم افزار Papercut که قابليت اتصال به Active Directory را نيز دارد انتخاب و نسخه 6 آن که بانک آن تحت Access بوده به صورت آزمايشي راه اندازي شد و پس از انجام تست هاي لازم و نهايي شدن آن در اواخر سال 1390 نسخه 12 آن با License معتبر 8000 کاربر و بانک اطلاعات SQL راه اندازي شد.
کاربري و مديريت اين سيستم کاملا تحت وب بوده و هر يک از کاربران شبکه پس از پرداخت مبلغ و شارژ اعتبار خود مي توانند به ميزان اعتبار خود از هر يک از چاپگرهاي موجود در کارگاه هاي رايانه استفاده نمايند. شارژ اعتبار توسط کارت شارژهاي اعتباري انجام شده و کاربر زمان Login به سيستم و ارسال چاپ از ميزان مانده اعتبار خود مطلع مي شود.
تا قبل از راه اندازي اين سرويس در کارگاه هاي رايانه براي هر چاپگر يک متصدي در نظر گرفته شده بود که پس از راه اندازي اين نرم افزار متصدي چاپگر به طور کامل حذف شده و از اصراف و انجام پرينت هاي غير ضروري به طور کامل جلو گيري شده است. دانشجويان نيز اين سرويس و خدمات آن رضايت دارند. از طرفي اين نرم افزارهاي گزارش هاي جامع و کامل آماري از چاپ هاي انجام شده ارائه مي نمايد.
اين سرويس توسط جناب آقاي مهندس فراهاني، مسئول سايت مرکزي دانشگاه راه اندازي شده و مديريت آن برعهده آقاي مهندس گزلخاني مي باشد.
- مديريت دسترسي کاربران شبکه Domain Policy:
باتوجه به اينکه تمامي کاربران شبکه داراي نام کاربري دامين مي باشند و تمامي سيستم هاي دانشگاه عضو دامين مي باشند جهت برقرار امنيت لازم در شبکه و مديريت دسترسي کاربران و سيستم هاي دانشگاه قوانين مديريتي دسترسي توسط Domain Policy انجام مي شود. کار روي اين سرويس از سال 1389 شروع شده است. مديريت فني اين سرويس با خانم مهندس کرمانشاهي مي باشد.
- مديريت کاربران و پهناي باند اينترنت
از سال 1380 که سرويس اينترنت به دانشجويان و اساتيد ارائه شده است دانشگاه از نرم افزار ISP Util براي مديريت کاربران و توزيع اينترنت استفاده کرده است، اما از سال 1388 با بالارفتن تعداد کاربران شبکه و تنوع قوانين توزيع اينترنت در شبکه دانشگاه اين نرم افزار ديگر پاسخگوي نياز دانشگاه نبود و تهيه يک نرم افزار قوي تر در برنامه کاري مرکز انفورماتيک قرار گرفت. از ابتداي مهر ماه سال 1389 نرم افزار IBS به صورت آزمايشي در شبکه استقرار يافت، اما باوجود توانمندي بالاي اين نرم افزار و پشتيباني خوب آن باز هم برخي از نيازهاي دانشگاه را برآورده نکرد، لذا مجدد بررسي روي نرم افزارهاي ديگر انجام شده و نرم افزار Spooler توانست اکثر نيازهاي دانشگاه را جوابگو باشد و اين سيستم از ابتداي سال 1390 در دانشگاه استقرار يافته است. مديريت اين سرويس برعهده آقاي مهندس دياري و مهندس فراهاني مي باشد. در اين نرم افزار کليه کاربران دانشجويي، اساتيد و کارکنان تحت اکتيودايرکتوري با توجه به نوع اتصال خود به شبکه به صورت LAN و بيسيم و VPN و Hotspot همزمان باتوجه به قوانين و محدوديتهاي دسترسي و پهناي باند دريافتي به اينترنت دسترسي پيدا مي کنند. اين نرم افزار در انتهاي سال 1392 بروز رساني و نسخه جديد آن در شبکه دانشگاه استفاده مي شود.
در وب سايت دانشگاه قم تمامي واحدهاي سازماني، دانشکده ها، گروه هاي آموزشي و... داراي زيرپروتالهاي اختصاصي بوده و مديريت محتوا توسط خود واحد ها انجام مي شود.
روابط عمومي دانشگاه وظيفه نظارت بر محتواي کل سايت را برعهده دارد و پشتيباني فني سيستم برعهده واحد انفورماتيک دانشگاه مي باشد.
در وب سايت دانشگاه اساتيد نيز داراي Home Page شخصي مي باشند.
اولين پورتال سازماني دانشگاه در سال 1385 توسط نرم افزار Masir Camp راه ادازي شده اما با توجه به نيازهاي دانشگاه در اواخرسال 1386 نرم افزار سيگمابراي مديريت محتواي پورتال راه انداز ودر سال 1387 به بهره برداري رسيد. اين نرم افزار در سال 1392 بروزرساني شده و در حال حاضر نسخه MCPIP 350 SP1 آن در دانشگاه نصب شده است. مسئول فني وب سايت آقاي مهندس مهرآبادي مي باشد.
شامل درگاهي است روي وب سايت دانشگاه به آدرس profs.qom.ac.ir که از طريق آن مي توان به اطلاعات فردي، سوابق علمي و اجرايي هر يک از اعضاي هيأت علمي دانشگاه به تفکيک دانشکده و گروه هاي آموزشي دسترسي پيدا کرد. اين پورتال کاملترين بانک اطلاعات اساتيد دانشگاه قم مي باشد که اطلاعات آن توسط اساتيد بروز رساني مي شود و مديريت اطلاعات صفحه هر يک از اساتيد توسط خودشان انجام مي گردد. علاوه بر اطلاعات پورتال اساتيد که در آن هر يک از اعضاي هيأت علمي داراي يک صفحه مي باشند هر يک از اساتيد مي توانند در وب سايت داراي Home Page و يا زيرسايت شخصي به دو زبان فارسي و لاتين با امکانات کامل يک وب ساي مستقل باشد. اطلاعات هر يک از اساتيد در پورتال اساتيد داراي يک آدرس يا URL اختصاصي بوده که از طريق اين لينک مي توانيد ليست اعضاي هيأت علمي به همراه URL آنها در پورتال اساتيد مشاهده نماييد. مديريت فني پورتال اساتيد با مسئول فني وب سايت، آقاي مهندس مهرآبادي مي باشد.
از سال 1389 شبکه Wireless در اکثر فضاي فيزيکي دانشگاه راه اندازي شده تا براي کاربراني داري کامپيوترهاي شخصي مجهز به WiFi مي باشند امکان اتصال به شبکه دانشگاه و استفاده از اينترنت فراهم شود. سرويس اينترنت دانشگاه از ساعت 22 الي 6 به صورت نامحدود در اختيار تمامي کاربران بويژه دانشجويان ساکن خوابگاه از طريق Wireless مي باشد.
درحال حاضر با بکار گيري حدود 30 دستگاه Access Point ظرفيت اتصال همزمان بيش از 500 دستگاه از طريق شبکه بي سيم به شبکه دانشگاه وجود دارد. همچنين 90 تا 95 درصد خوابگاه هاي موجود در دانشگاه و بيش از 60 درصد کلاسها و فضاهاي آموزشي دانشگاه تحت پوشش شبکه بي سيم قرار دارد.
بيشترين کاربران شبکه بي سيم دانشگاه دانشجويان و اساتيد از طريق لب تاب هاي شخصي بوده که پس از اتصال به شبکه مي توانند علاوه بر اينترنت از تمامي سرويس هاي تحت وب دانشگاه مانند اتوماسيون هاي اداري، سيستم آموزش و... استفاده نمايند.
در شبکه تمامي دستگاه ها، مجهز به آنتي ويروس معتبر بوده و توسط Server اصلي وضعيت آنتي ويروس تمامي Client ها، برنامه ريزي و کنترل مي شود.
اولين بار در مهرماه 1389 آنتي ويروس Avira به مدت يکسال در دانشگاه استفاده شد. در مهرماه سال 90 به مدت 2 سال آنتي ويرس Kasper استقرار يافته است. در حال حاضر مديريت اين سرويس برعهده خانم مهندس طاهري مي باشد.
جهت جلوگيري از دانلود مکرر نرم افزارهاي جديد و صرفه جويي در پهناي باند اينترنت دانشگاه جديدترين برنامه هاي دانلود شده و يا خريداري شده روي يک سرور مرکزي قرار گرفته و تمامي کاربران شبکه مي توانند به راحتي به آن متصل شده و از طريق Share از آن استفاده کنند.
همچنين تمامي کاربران شبکه داراي Home Directory شخصي جهت ذخيره اطلاعات شخصي و مهم خود روي سرور Sharing دانشگاه مي باشند. مديريت اين سرويس برعهده آقاي مهندس دياري مي باشد.
باتوجه به توسعه دانشگاه و پاسخگو نبودن سيستم آنالوگ تلفن هاي داخلي دانشگاه و توسعه فيزيکي شبکه باسيم و بي سيم در کل دانشگاه براي تقويت و بروز رساني سيستم مخابرات دانشگاه با بررسي هاي فني انجام شده توسط کارشناسان مرکز افورماتيک دانشگاه، از سال 1390 سيستم VOIP در دانشگاه استقرار يافته و تمامي تلفن هاي داخلي دانشگاه به اين سيستم منتقل شده است. اين سيستم کاملا وابسته به بستر فيزيکي شبکه دانشگاه است. شبکه دانشگاه از بستر فيزيکي مناسبي برخودار است، لذا سرويس VOIP با کيفيت مناسبي در اختيار کاربران شبکه قرار مي گيرد. پس از استقرار کامل سيستم VOIP در دانشگاه، خطوط تلفن دانشگاه با مخابرات توسط سرويس ايوان برقرار شده و تمامي شماره هاي داخلي دانشگاه از طريق پيش شماره 3210 از بيرون دانشگاه قابل دسترسي است. مديريت فني اين سرويس برعهده آقاي مهندس جاويدي و آقاي مهندس صفايي مي باشد.
شماره هاي تماس دانشگاه از طريق آدرس http://tel.qom.ac.ir قابل دسترسي است.
سرويس پست الکترونيکي دانشگاه با پسوند @qom.ac.ir ويژه اعضاي محترم هيأت علمي، دانشجويان کارشناسي ارشد و دکتر و واحدهاي اداري دانشگاه مي باشد. اين سرويس توسط آدرس اينترنتي mail.qom.ac.ir در دسترس کاربران آن مي باشد و مديريت آن برعهده خانم مهندس طاهري مي باشد. اين سرويس در اواخر سال 1390 از Merak به axigen تغيير کرده و از لحاظ سخت افزاري و نرم افزاري ارتقا يافته است.
اين سرويس به صورت اختصاصي ويژه استفاده کاربران شبکه دانشگاه (اساتيد، دانشجويان و کارکنان) از طريق آدرس ftp://ftp.qom.ac.ir قابل دسترسي است. دسترسي کاربران به اين سرويس بر اساس نياز و درخواست کاربران تعيين مي شود.
در حال حاضر سرويس VPN در دانشگاه جهت اتصال به شبکه داخلي دانشگاه از خارج دانشگاه براي استفاده از سرويس هايي که فقط از داخل دانشگاه قابل دسترسي است مي باشد و تمامي کاربران شبکه (دانشجويان، اساتيد و کارکنان) مي توانند از اين سرويس استفاده نمايند. مديريت اين سرويس برعهده جناب آقاي مهندس فراهاني مي باشد.
- WSUS - Windows Server Update Services
سرويس بروزرساني محصولات مايکروسافت مي باشد و امکان مديريت و توزيع بروزرساني هاي امنيتي و سيستمي بر روي کامپيوترهايي که از سيستم عامل ويندوز استفاده ميکنند را در شبکه هاي متوسط و بزرگ مانند دانشگاه قم فراهم مي کند. اين سرور بصورت دوره اي کليه بروزرساني هاي ارائه شده توسط مايکروسافت را دريافت کرده و در شبکع داخلي دانشگاه توزيع مي کند که از اين نظر در کاهش پهناي باند مصرفي و افزايش سرعت و کارايي اينترنت سازماني تأثير بسزايي دارد. اين سرويس از تابستان سال 1391 در دانشگاه راه اندازي شده و مديريت آن برعهده آقاي مهندس دياري مي باشد.